- przepychanie ciężkich przedmiotów

- przeciąganie linii

- dotykanie różnych faktur

- domino dotykowe

- wyławianie małych przedmiotów z kuwet z ryżem, makaronem, grochem, piaskiem itp.

- dotykanie różnicowane przedmiotów bez kontroli wzrokowej

- przesypywanie ryżu, grochu itp.

- pisanie w kaszy, ryżu, grochu

- ściskanie dłonią mokrych gąbek, szmatek

- pompki

- taczka

- obroty ramion z przodu, z boku (od małych kół do dużych i odwrotnie, krzyżowanie się rąk)

- wymachy rąk

- zaciskanie/otwieranie dłoni

- zapinanie spinaczy od bielizny na różnych przedmiotach

- stykanie się palców dłoni

- spacer palcami po stole, paluszkowy teatrzyk

- przenoszenie za pomocą spinaczy różnych przedmiotów

- kreślenie linii

- masaże dłoni różnymi fakturami

1. Obrysowywanie szablonów:

a. od wewnątrz – konieczny jest ekranik z okienkiem wyciętym w określonym kształcie, zapobiega to niepożądanym ruchom ręki podczas obrysowywania kształtów

b. zewnętrznie – obrysowywanie kształtu odbywa się po zewnętrznej krawędzi, co wymaga umiejętności swobodnego posługiwania się narzędziem pisarskim i panowania nad nim, a także umiejętności właściwego ustawienia palców przy przytrzymywaniu szablonu, aby nie poruszał się.

2. Rysowanie szlaczków (np. z wzorów geometrycznych) w liniaturze szerszej, a następnie w odpowiadającej liniaturze zeszytu:

a. pogłębianie konturu czyli wodzenie mazakiem lub kredkami po gotowym wzorze,

b. dokończenie zaczętego wzoru – najpierw przez pogrubienie, potem łączenie linii przerywanej, w końcu samodzielne zakończenie wprawnym ruchem

c. odwzorowanie szlaczków wg. demonstrowanych wzorów,

d. próby odtwarzania eksponowanych wzorów z pamięci,

e. samodzielne rysowanie różnorodnych wzorów.

3. Rysowanie szlaczków i wzorów z elementów liter. Początkowo szerokość rysowanych szlaczków może wynosić powyżej 1 cm., następnie ograniczamy ją do szerokości wyznaczonej przez linie zeszytu. Jeżeli dziecku sprawia to trudność, można szlaczek wykonać ołówkiem, a dziecko będzie kreśliło po nim flamastrem.

4. Łączenie wyznaczonych punktów linią ciągłą. Podczas łączenia powinien powstać kontur zaplanowanego przedmiotu.

5. Komponowanie liter z użyciem linii literopodobnych i wzorów geometrycznych.

Przy wykonaniu wyżej wymienionych ćwiczeń pilnujemy, by dziecko miało prawidłowo ustawioną rękę i prawidłowo trzymało ołówek (kredkę, pisak). Powinni trzymać go palcami: wskazującym i kciukiem w odległości 2-3 centymetry od piszącego końca, opierając jednocześnie o zgięty palec środkowy. Dłoń i przedramię powinny być oparte o stół.

1. Kreślenie form kolistych, falistych i prostych wg wzoru.

Początek kreślenia kół czy owali powinien znajdować się w miejscu odpowiadającym dwójce na tarczy zegarowej i przebiegać w kierunku przeciwnym niż wskazówki zegara. Ruchy okrężne wykonuje się ręką opartą o stół.

2. Kreślenie prostych linii łączących wyznaczone punkty. Ćwiczenie to można prowadzić jako zabawę w rysowanie linii jadącego tramwaju od przystanku do przystanku itp.

3. Kreskowanie kredkami konturowych rysunków – wypełnianie małymi kreskami stawianymi poziomo, pionowo, ukośnie. Ważne jest, by dziecko rozpoczynało kreskowanie od strony lewej i stopniowo przechodziło do prawej.

4. Przerysowywanie przez kalkę techniczną rysunków konturowych, następnie ich kolorowanie.

5. Zamalowywanie małych przestrzenie kredkami np. konturów stempli obrazkowych, obrazków w książeczkach do malowania.

6. Wypełnianie konturów linią ciągłą w kształcie spirali (np. narysuj ślimaka, kłębuszek).

7. Pogrubianie konturu, czyli wodzenie po wzorze.

Ćwiczenia manualne – usprawniające drobne, precyzyjne ruchy ręki

1. Modelowanie w glinie lub plastelinie (ćwiczymy koordynację obu rąk) np.:

a. tworzenie wzorów z cienkich wałeczków,

b. formowanie płytki, wygniatanie palcami różnych form (tzw. płaskorzeźby),

c. tworzenie form bardziej złożonych (np. zwierzęta, grzyby, postacie ludzkie),

d. układanie z wałeczków pojedynczych liter lub całych wyrazów

2. Wyrywanki i naklejanki – tworzenie kompozycji z różnych form. (Gdy dziecko ma trudności, można ułatwić to zadanie poprzedzając wyrywanie – narysowaniem na papierze zamierzonej formy).

3. Rozdzieranie i rozcinanie papieru po narysowanych prostych ukośnych, falistych, łamanych.

4. Nawlekanie koralików, przewlekanie tasiemek przez guziki z dużymi dziurkami, przyszywanie guzików, szycie prostymi ściegami.

5. Zbieranie dwoma palcami drobnych elementów jak pesetą, później można bawić się tak samo, ale przy użyciu pęsety.

6. Ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu.

7. Stukanie czubkami palców – może przyjąć to formę zabawy w grę na fortepianie, zabawę w deszcz itp.

8. Przekuwanie papieru igłą z nitką w miejscu oznaczonym punktami.

Literatura:

1. Jastrząb J. „Usprawnianie funkcji percepcyjno-motorycznych dzieci dyslektycznych”